Noorwegen
Noorwegen is een lang, smal land in het uiterste Noordwesten van europa. De Noordelijke grens ligt op ongeveer dezelfde hoogte als Alaska en Zuid-Groenland. Noorwegen heeft een buitengewoon prachtige natuur.
Noorwegen grenst in het Noorden aan de Noordelijke IJszee. De Noordkaap is de meest noordelijke plaats. Noorwegen grenst in het zuiden aan de Noordzee en het Skagerrak. In het oosten grenst Noorwegen aan Zweden, Finland en Rusland.
Noorwegen heeft een oppervlakte van 385.155 km² en 5 miljoen inwoners.
Landschap
Noorwegen kent 4 landschappen. Het dichtstbevolkte gebied is het Ostlandet met de meest uitgestrekte bossen en drukst bezochte vakantiegebieden. De met sneeuw bedekte bergen en beroemde fjorden liggen in het Vestlandet. In het midden van Noorwegen ligt Troendelag wat een betrekkelijk vlak en vruchtbaar gebied is. Nordlandet bestaat uit eilanden, fjorden en bergen. De poolcirkel loopt dwars door dit gebied en de Samen (Lappen) wonen hier. Circa 340 miljoen jaar geleden bestond het Noorse bergland. Het bergland werd tijdens de ijstijden bedekt met een 2000 meter dikke ijslaag. De diepe kloven in het landschap ontstonden door de gletsjers. Nu zijn dit de fjorden die tientallen kilometers landinwaarts reiken. De Sognefjord reikt met 204 km het verst landinwaarts.
Tussen Oslo en Trondheim liggen de hoogste bergtoppen. Met ca 2650 meter zijn de Galdhoepiggen en de Glittertind de hoogsten. Het grootste deel van Noorwegen ligt boven de 500 meter, een kwart zelfs boven de 1000 meter. De Fjell, een onbewoonde rostachtige hoogvlakte, is vaak tussen de fjorden te vinden. In Noorwegen zijn uitgebreide gletsjergebieden te vinden. Met 815 km² is de Jostedalsbreen het op één na grootste gletsjerveld van Europa. Door de vele stroomversnellingen en watervallen zijn de rivieren en beken onbevaarbaar voor de scheepvaart. Circa 3% van de totale oppervlakte bestaat uit landbouw, een nog kleiner percentage bestaat uit wegen en steden. Bossen bedekken een kwart van Noorwegen, de rest wordt bedekt door bergen, meren en rivieren. Van de 15.000 eilanden die bij Noorwegen horen, zijn er circa 2.000 bewoond.
Flora & fauna
In het zuiden van Noorwegen ligt de boomgrens op ca 1000 meter. Deze daalt geleidelijk en bereikt vlakbij de Noordkaap het zeeniveau. Zeventig procent van de bebossing bestaat uit naaldbossen, maar er komen ook loofbossen voor. De noordelijkste uitlopers van de Midden-Europese loofbossen met de eik, ruwe iep, gewone es, hazelaar, Noorse esdoorn en meelbes zijn in het zuiden van Noorwegen te vinden. De vegetatie blijft in het noorden en de hoger gelegen gebieden beperkt tot een soort struikgewas dat uit dwergberken en jeneverbessen bestaat. Vele moerasplanten, heide en rendiermos groeien op de hoogvlaktes. Langs de kust is op veel plaatsen de vruchtbare bovenlaag verdwenen en groeit er niet veel meer. De dalen en kloven zijn vochtig en voedselrijk. Hier groeit een naaldwoudtype met varens en manshoge kruiden. Wilde vruchten zoals frambozen, bosbessen en wilde aardbeien zijn in de bossen van Midden-Noorwegen te vinden. Paddestoelen komen in loof- en dennenbossen voor.
De eland is één van de bekendste grote dieren in Noorwegen. Deze komt vooral veel voor in het noorden van het land. De vele meest tamme rendieren leven vooral in de provincie Finnmark en worden als vee gebruikt door de Samen. De wilde rendieren leven oa op de Dovrefjell. Na de 2e Wereldoorlog zijn de muskusossen opnieuw uitgezet. Zij werden tijdens de oorlog opgegeten door een gebrek aan voedsel. Er komen enkele wolven voor, die vaak afkomstig zijn uit Zweden. Dankzij de strenge bescherming komen grote dieren als de veelvraat, lynx en bruine beer nog steeds voor. Op de poolvos en poolhaas wordt gejaagd vanwege hun pels, zij komen daardoor steeds minder voor. Nu behoren ook zij tot de beschermde dieren.
De lemming, een soort woelmuis, is een bijzonder dier. Eén keer per 3-4 jaar verplaatsen ze zich door overbevolking massaal over de bergen, door dalen en steken rivieren en meren over richting de westkust. Hierbij storten ze zich ook blind in een ravijn waarmee ze zichzelf de dood injagen.
Er zijn vele watervogels te vinden in Noorwegen: meeuwen, eenden, papegaaiduikers en zeekoeten komen hier veel voor. Er zijn eilanden voor de kust waar meer dan 200 vogelsoorten voorkomen. De auerhoen komt landinwaarts veel voor. Mede dankzij de hoge zeewatertemperatuur door de Warme Golfstroom is de zee voor de kust zeer rijk aan vis. In de Noordelijke IJszee komen enkele walvissoorten voor. Ook makreel, kabeljauw en koolvis komen veel voor. De zeewolf, heilbot en platvis komen minder vaak voor. Zalm, baars, forel, snoek en brasem leven in de meren en rivieren. Reptielen zijn zeer zeldzaam, de adder komt alleen in het zuiden voor, maar de kleine levendbarende hagedis komt ook in het in het noorden van Noorwegen voor. Muggen komen vooral in Finnmark veel voor.
Hoofdstad
De hoofdstad van Noorwegen is Osle met ca 620.000 inwoners. Oslo ligt aan het begin van de Oslofjord in het zuidoosten van het land.
Taal
In Noorwegen wordt voornamelijk Noors gesproken. In Noord-Noorwegen spreken de Samen Samisch.
Klimaat
Gezien de positie op de wereldkaart heeft Noorwegen een mild klimaat. In de winter wordt het er vrij koud onder invloed van de Atlantische Oceaan, maar gezien de breedtegraden waar Noorwegen zich bevindt kan het makkelijk kouder worden. Door de Atlantische Golfstroom zorgt er ook voor dat het zeewater bijna nooit bevriest. Alleen tijdens zeer extreme winter kan het zeewater in het uiterste noorden van Noorwegen bevriezen.
In het zuidwesten en zuiden heeft het kustgebied een gematigd zeeklimaat met milde winters en zomers en neerslag gedurende het hele jaar. Enkele kleine plekjes langs het westelijk kustgebied hebben een koel zeeklimaat waar de temperatuur zowel in de zomer als in de winter lager liggen dan in het zuiden.
| |
|
|
gem. max.
temp. (°C)
|
gem.
min.
temp. (°C)
|
gem. zonuren
per dag
|
gem.
zee
temp. (°C)
|
|
januari
|
-1
|
-7
|
1
|
5
|
|
februari
|
-1
|
-7
|
2
|
4
|
|
maart
|
4
|
-4
|
3
|
5
|
|
april
|
8
|
0
|
5
|
6
|
|
mei
|
14
|
6
|
7
|
10
|
|
juni
|
19
|
10
|
8
|
14
|
|
juli
|
20
|
11
|
7
|
16
|
|
augustus
|
20
|
10
|
6
|
18
|
|
september
|
13
|
7
|
5
|
15
|
|
oktober
|
8
|
4
|
3
|
12
|
|
november
|
3
|
-2
|
2
|
8
|
|
december
|
1
|
-5
|
1
|
6
|
Praktische informatie
